fot. Krystian Firla-Krzyż Za Obronę Śląska ‘Walecznym Śląsk’ II klasa
Stulecie wojny o Śląsk
2019-01-30 17:00 - 2019-01-30 19:00
Muzeum Śląska Cieszyńskiego posiada niemały zbiór odznaczeń. Duże grupy stanowią medale pamiątkowe czy krzyże wojskowe z czasów Austro-Wegier oraz polskie odznaczenia z okresu PRL. Do niedawna nieco kłopotliwym bywało pytanie o bodajże najważniejsze odznaczenie bezpośrednio związane ze Śląskiem Cieszyńskim, którym Muzeum poszczycić się mogło jedynie w formie czarno-białej fotografii z okresu międzywojennego. Tym wielce pożądanym obiektem był krzyż Za Obronę Śląska ‘Walecznym Śląsk’, ustanowiony przez Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego za udział w wojnie polsko-czechosłowackiej 1919 roku. Krzyż I i II klasy oraz medal pamiątkowy przyznawane były zgodnie z uchwałą Prezydium RNKC z dnia 2 lutego i 2 paździenika 1919 roku. W statucie odznak
Za Obronę Śląska, opublikowanym w Dzienniku Urzędowym RNKC z 10 XI 1919, czytamy, że ich celem jest:
a) utrwalić pamięć obrony Ziemi Piastowskiej, do czego się żołnierze wszystkich ziem
polskich przyczynili;
b) wyszczególnić tych, którzy swem męstwem, walecznością, rozumem i wytrwałością
przyczynili się do obrony Ojczyzny i dali świetny przykład patryotyzmu nietylko współczesnym, lecz i przyszłym pokoleniom;
c) udowodnić jedność i łączność wszystkich współobywateli Polski w chwili, gdy Ojczyzna w niebezpieczeństwie, o pomoc woła.
Na załączonej wówczas liście odznaczonych znalazło się 17 nazwisk osób, które otrzymały krzyż I klasy, 286 osobom nadano krzyże II klasy, zaś ponad 5,5 tysiąca osób otrzymało medale pamiątkowe i dekrety pochwalne.
Medale pamiątkowe, zwane często odznaką III klasy, można często oglądać na aukcjach (cieszyńskie Muzeum posiada w swoich zbiorach dwa egzemplarze), krzyże natomiast są niebywałą rzadkością, pojawiają się w obiegu raz na kilka lat, osiągając wówczas cenę adekwatną do liczby nadanych odznaczeń... Po latach bezowocnych starań pod koniec roku 2017 dzięki pomocy jednego z polskich kolekcjonerów udało się nabyć do zbiorów Muzeum Śląska Cieszyńskiego krzyż II klasy o numerze 90. Srebrne, dekorowane emalią odznaczenie, którego głównym motywem jest Wieża Pistowska, wykonane zostało w Pierwszej w Kraju Fabryce Medalierskiejoraz Zakładzie Artystyczno-Grawerskim Jana Knedlera w Warszawie.
23 stycznia 2019 roku minie sto lat od wybuchu wojny polsko-czechosłowackiej, której bohaterowie powyższe odznaczenia otrzymywali. Do dziś wojna ta prowokuje wiele pytań, oskarżeń czy kontrowersji. W wyniku jej wybuchu legły w gruzach postanowienia umowy podpisanej 5 listopada 1918 roku przez Radę Narodową Księstwa Cieszyńskiego i Zemsknrodn vbor pro Slezsko, dzielącej tymczasowo dawne Księstwo Cieszyńskie wzdłuż granicy etnicznej, a tym samym przewidującej przyłączenie do Polski ponad 77% jego terytorium. Bezpośrednią przyczyną wybuchu konfliktu były przygotowania do wyborów do Sejmu Ustawodawczego, zaplanowanych na 26 stycznia 1919, w których listy wyborcze zarejetrowały nie tylko partie polskie, ale i niemieckie, pieczętując tym samym wstępnie niekorzystną dla Czechosłowacji umowę z 5 listopada. Wkraczając zbrojnie na teren Śląska Cieszyńskiego stronie czechosłowackiej udało się nie dopuścić do przeprowadzenia tychże wyborów i zmienić diametralnie sytuację w regionie.
W związku z tą rocznicą Muzeum Śląska Cieszyńskiego zaprasza na pierwszy w tym roku wykład w ramach Spotkań Szersznikowkich zatytułowany „Wojna o Śląsk Cieszyński – w setną rocznicę”, którego prelegentem będzie Daniel Korbel, doktorant Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, o wiedzy i rzetelności badawczej godnej pozazdroszczenia! Będzie można również spojrzeć z bliska na ów krzyż Za Obronę Śląska.
Zapraszamy wszystkich zainteresowanych w środę, 30 stycznia, o godz. 17.00 do siedziby Muzeum przy ul. Regera 6. Wstęp wolny!
Irena French
Muzeum Śląska Cieszyńskiego
Informacje
Miejscowość
|
Cieszyn
|
Miejsce
|
Muzeum Śląska Cieszyńskiego
|
Organizator
|
Muzeum Śląska Cieszyńskiego
|
Cena
|
wstęp wolny
|