Kościół Jezusowy

Kościół ewangelicki, usytuowany przy pl. Kościelnym, został założony w 1709 roku. W art. 16 „Recesu Egzekucyjnego”, wydanego na podstawie Ugody Altransztackiej, cesarz austriacki Józef I przyznał ewangelikom Śląska prawo do budowy sześciu kościołów, m.in. „....niedaleko miasta....” Cieszyna. Obecny późnobarokowy kościół – którego budowa rozpoczęła się w 1710 roku i trwała kilkanaście lat – powstał według planów architektonicznych Jana Jerzego Hausrückera z Opawy.

Pięcionawowa świątynia została zbudowana na rzucie prostokąta zamkniętego z jednej strony półkoliście. Na szczególną uwagę zasługuje rokokowy ołtarz główny – wypełniający jednoprzęsłowe prezbiterium – ujęty parami kolumn, u stóp których znajdują się rzeźby 4 ewangelistów: św. Jana z orłem, św. Łukasza z głową wołu, św. Marka z głową lwa i św. Mateusza z torsem anioła. Centralną ozdobę ołtarza stanowi obraz Adama Fryderyka Oesera Ostatnia Wieczerza, wsparty na zdobnej predelli, na tle której widoczny jest krzyż. Całość uzupełnia zamknięte półkoliście okno, ozdobione figurami aniołów, oraz symbol Opatrzności Boskiej, umiejscowiony w zwieńczeniu okna o profilu dzwonu. Po bokach jednoprzęsłowego prezbiterium znajduje się (oprócz wejść do kaplic: chrzcielnej i przedpogrzebowej) popiersie króla szwedzkiego Karola XII oraz barokowa chrzcielnica w kształcie kielicha. Dodatkową ozdobę świątyni stanowi późnobarokowa ambona z figurami: zmartwychwstałego Chrystusa i anioła z rozpostartymi ramionami podtrzymującego całą mównicę. W zach. części kościoła znajduje się dwukondygnacyjny chór muzyczny z balkonem mieszczącym organy koncertowe ozdobione figurami aniołów. Jednonawowe wnętrze kościoła posiada 3,5 tysiąca miejsc siedzących, ogółem jednak może pomieścić około 6 tysięcy osób.

Wejście do kościoła – poprzedzone schodami i oryginalnymi klepkowymi drzwiami – ozdobione jest kamiennym, barokowym portalem z XVIII wieku. Portal ten zamknięty półkoliście jest podkreślony toskańskimi pilastrami z trójkątnym przyczółkiem. We wnętrzu świątyni znajduje się kilka tablic upamiętniających ludzi pracujących na rzecz społeczności ewangelickiej na terenie Śląska Cieszyńskiego.

Do budynku kościelnego przylega dawny cmentarz (przeniesiony w 1887 roku na teren przy ul. Bielskiej), przekształcony w park. w którym do dnia dzisiejszego zachowało się kilka starych nagrobków.

Obok kościoła wybudowano – w różnych okresach czasu – kilka budynków, m.in.: szkołę i internat. Chlubą parafii jest zabytkowa Biblioteka im. Bogumiła Tschammera. Wśród wielu książek znajdują się tam m.in.: bezcenne inkunabuły i rękopisy pochodzące z minionych stuleci.