Listopad 2024 | ||||||
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Wychodząc z kościoła Serca Jezusowego kierujemy się w lewo i dawnymi Alejami arcyksięcia Albrechta (Masarykovy sady) dochodzimy do Mostu Przyjaźni pod cieszyńską Górą Zamkową – punktem wyjścia naszego szlaku. Dawne Aleje arcyksięcia Albrechta, Masarykovy sady
W roku 1813 na polecenie księcia Alberta Sasko Cieszyńskiego nadleśniczy Dünnbier założył park w dzielnicy Saska Kępa (Sachsenberg – na cześć księcia) na rzucie trójkąta. Osie kompozycyjne stanowiły trzy promieniste aleje, których widokowym zamknięciem był taras z doryckim portykiem, zlokalizowany w narożniku Pałacu Myśliwskiego na cieszyńskiej Górze Zamkowej. I odwrotnie, z tarasu tego rozlegał się panoramiczny widok na rozchodzące się promieniście aleje nowej dzielnicy Cieszyna. Idea ta jest czytelna po dziś dzień w rozplanowaniu Czeskiego Cieszyna (promieniste ulice tworzą Masarykovy Sady, ul. Hlavní tída, dawniej ul. Saska Kępa i częściowo ul. Smetanová). Park ten pierwotnie przeznaczony został pod budowę kolonii jednopiętrowych domów dla urzędników zarządzających majątkiem Habsburgów. O historycznej przeszłości tego miejsca przypomina restauracja „Saská Kupa” (Saska Kępa), w której odnaleźć można atmosferę cesarsko królewskiej monarchii. Szerokie Aleje obsadzono w części środkowej licznymi drzewami i krzewami, z wyznaczonymi ścieżkami spacerowymi, wśród których ukryty był posąg św. Jana Nepomucena, kapliczka z czerwonej cegły oraz secesyjny pomnik Fryderyka Schillera z białego kararyjskiego marmuru. W XIX wieku Aleje obudowane zostały wieloma reprezentacyjnymi eklektycznymi willami, położonymi w ogrodach ozdobionych nieodłącznymi magnoliami. W początkowym odcinku Alei zbudowano w 1874 roku dwa dwupiętrowe domy na mieszkania pracowników i biura dyrekcji arcyksiążęcej Komory Cieszyńskiej. W okresie okupacji hitlerowskiej budziły powszechną grozę, gdyż mieściło się w nich gestapo.
W tym miejscu kończymy spacer szlakiem cieszyńskich książąt z rodu Habsburgów, nie zapominając, że okres ich panowania, chociaż wywołuje wiele pytań i jest źródłem wielu kontrowersji, pozostawił wiele trwałych śladów wzbogacających kulturę i tradycję Cieszyna i Śląska Cieszyńskiego.
Tekst: Mariusz Makowski
Fotografie: Dominik Dubiel, Paweł Halama, Daniel Hryciuk, Magdalena Jańczuk, Renata Karpińska, Mariusz Makowski, Joanna Rzepka Dziedzic, Anna Szostok Fedrizzi, Henryk Tesarczyk
W publikacji wykorzystano fotografie, dokumenty i eksponaty ze zbiorów:
Muzeum Śląska Cieszyńskiego w Cieszynie,
Książnicy Cieszyńskiej w Cieszynie,
Archiwum Państwowego w Katowicach, Oddział w Cieszynie,
Urzędu Miejskiego w Cieszynie,
Muzeum Beskyd, Frýdek Místek,
Mariusza Makowskiego
oraz ilustracje z publikacji:
H. Wawreczka, J. Spyra, M. Makowski,
„Cieszyn i Czeski Cieszyn na starych widokówkach i fotografiach”, WART, Nebory 1999.