Listopad 2024 | ||||||
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
W 2 XIX i w 1 poł. XX w. znaczną część mieszkańców Frysztackiego Przedmieścia stanowili Żydzi, przeważnie biedniejsi i zaliczający się do różnych odłamów judaizmu ortodoksyjnego, przestrzegający ściśle wszystkich przepisów religii mojżeszowej. Okolice ulic Ciężarowej (ob. J. Michejdy), Zamkowej, Hażlaskiej i Frysztackiej żartobliwie były kiedyś nazywane „cieszyńskim gettem”. Pierwsze ortodoksyjne domy modlitwy w Cieszynie powstały w 70. latach XIX w., na przełomie wieków działało kilka domów modlitwy w prywatnych mieszkaniach. Po 1893 r. funkcjonowały w Cieszynie oficjalnie pod egidą gminy wyznaniowej dwa ortodoksyjne domy modlitwy, z których jeden znajdował się na lewym brzegu Olzy, drugi na Frysztackim Przedmieściu.
W 1911 r. zarejestrowane ortodoksyjne stowarzyszenie "Machsike Hadas" przystąpiło do budowy własnej synagogi, na działce nabytej od Karoliny Pohlner. Plany opracował cieszyński budowniczy Carl Friedrich, a już na początku 1912 r. władze stowarzyszenia zgłosiły władzom ukończenie prac. Ortodoksyjna synagoga "Machsike Hadas" była trzykondygnacyjnym budynkiem z dwuspadowym dachem krytym blachą, usytuowanym przodem do ul. Benedyktyńskiej, bokiem przylegającym do sąsiedniej kamienicy. Budynek był szeroki na 14,5 metra, długi na ok. 15 metrów, wysoki na ok. 12 metrów. Najniższa kondygnacja, w piwnicy, w całości przeznaczona była na łaźnie rytualne, osobne dla obu płci. Na parterze znajdowała się centralna sala zgromadzeń o wymiarach 14 na 8,7 metra, wysoka na dwie kondygnacje. Na środku znajdowała się mównica (bima), Aron Hakodesz umieszczony został na ścianie przeciwległej do frontowej w szerokim na półtora metra wykuszu w ścianie. Na piętrze znajdowała się szeroka na 6 metrów galeria dla kobiet wsparta na metalowych filarach.
Koszty budowy synagogi „Machsike Hadas" pokryto ze środków własnych stowarzyszenia oraz ze składek zebranych wśród wszystkich członków gminy, także bogatych, zasymilowanych Żydów. Nie wystarczało to jednak na wszystkie długi, które spłacano aż do II wojny światowej. Bożnica „Machsike Hadas” została spalona przez hitlerowców już 2.IX.1939 r. Plac po niej pozostał niezabudowany do dnia dzisiejszego.
Sąsiednia kamienica przy ul. J. Michejdy nr 30 w okresie międzywojennym stała się własnością innego ortodoksyjnego stowarzyszenia żydowskiej "Ahawas Tora", które urządziło tu własny dom modlitwy oraz prowadziło naukę religii dla młodzieży izraelickiej.
Idąc dalej ul. Benedyktyńską w stronę torów kolejowych dochodzimy do ul. Czarny Chodnik, gdzie skręcamy w lewo. Z lewej strony, na areale obecnego parkingu, istniała kiedyś jeszcze jedna synagoga ortodoksyjna, tym razem prywatna