Listopad 2024 | ||||||
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Cieszyn – miasto położone na granicy Polski i Czech może się poszczycić bardzo długą i skomplikowaną historią. Według legendy miasto zostało założone w 810 r. przez trzech synów króla polskiego Leszka III. W rzeczywistości Cieszyn powstał w X w. jako gród broniący południowej granicy państwa polskiego. Z powstałego wokół podgrodzia rozwinęło się samodzielne miasto. Od ok. 1290 r. Cieszyn był stolicą samodzielnego księstwa cieszyńskiego, potem powstałego na bazie księstwa regionu – Śląska Cieszyńskiego. Od czasów reformacji jest miastem zróżnicowanym pod względem religijnym, o mieszanym składzie narodowościowym. Poza ludnością polską mieszkali tu Niemcy, Czesi, także Żydzi, a na przełomie XIX i XX w. nieliczna, ale widoczna kolonia Węgrów. Spór o przynależność terytorialną Śląska Cieszyńskiego doprowadził do podziału miasta w 1920 r. Leżące na lewym brzegu Olzy przedmieścia weszły w skład Czechosłowacji i utworzyły nowe miasto. Od tego momentu jednolity dotąd organizm rozwija się jako dwa graniczne miasta przedzielone rzeką Olzą: Cieszyn i Czeski Cieszyn.
Góra Zamkowa od dawna stanowiła dogodne miejsce osadnicze. W X w. powstaje tutaj gród słowiański.
Przypadkowe odkrycia zabytków paleontologicznych i archeologicznych na obszarze miasta Cieszyna oraz najbliższej okolicy budziły od dawna zainteresowanie miejscowych miłośników starożytności.
Już w V w. p.n.e. istniały na Wzgórzu Zamkowym ludzkie osady, a na przełomie X i XI stulecia to obronne miejsce nad Olzą stało się siedzibą granicznej kasztelanii państwa piastowskiego, a potem zamkiem gotyckim książąt cieszyńskich.
Z położonego u stóp zamku podgrodzia stopniowo wykształciło się wczesnośredniowieczne miasto, w XIII w. lokowane na prawie niemieckim z Lwówka Śląskiego.
W tym miejscu przypomnimy historycznych poprzedników pierwszego cieszyńskiego księcia, Mieszka I: ich listę otwiera jego współimiennik, twórca państwa polskiego, wielki Mieszko I /ok. 955-992/, (podajemy tylko daty panowania): a kontynuują ją: Bolesław Chrobry /992-1025/, Mieszko II /1025-1034/, Kazimierz Odnowiciel /1038-1058/, Bolesław Śmiały /1058-1079/, Władysław Herman /1079-1102/ oraz Bolesław Krzywousty /1102-1138/.
Po wygaśnięciu dynastii Piastów rządy w księstwie cieszyńskim, a więc i w Cieszynie objęli Habsburgowie. Cieszynowi udało się wywalczyć status miasta królewskiego, od 1659 r. miał też prawo wysyłania własnych posłów na sejm śląski we Wrocławiu. Uprawnienie to utracił po 1722 r., kiedy Habsburgowie nadali księstwo cieszyńskie księciu lotaryńskiemu Leopoldowi.
Pierwszy raz od stuleci mieszkańcy Cieszyna mieli okazję sami decydować o swoich losach w czasie Wiosny Ludów w 1848 r. Wybierali przedstawicieli do organów władzy, odbyły się też wolne wybory do władz komunalnych. Najważniejszym wydarzeniem było ukazanie się w maju 1848 r. „Tygodnika Cieszyńskiego”, od sierpnia redagowanego przez Pawła Stalmacha. Wokół „Tygodnika”, a potem „Gwiazdki Cieszyńskiej” zaczął się skupiać coraz silniejszy polski ruch narodowy.
Jest to elektroniczna wersja publikacji pt. "Pierwsza Niepodległość" wydanej z okazji jubileuszu 90 - lecia powołania Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego 1918 - 2008.
Podział Cieszyna w lipcu 1920 r. oznaczał dla obu części miasta ogromne zmiany, wielu mieszkańców Cieszyna wyjechało do Austrii lub Niemiec, ich miejsce zajęli przybysze z Polski lub z ziem czeskich. Obie części jednolitego dotąd miasta czekał trudny proces integracji z nowymi państwami narodowymi oraz zbudowania niemal od podstaw nowych więzi gospodarczych.
II wojna światowa była czasem wielkich tragedii mieszkańców Cieszyna, ale samo miasto niewiele ucierpiało. Stosunkowo szybko najważniejsze instytucje i urzędy zaczęły normalnie funkcjonować. Rządy objęli jednak przedstawiciele nowej, komunistycznej władzy, którzy stopniowo wyeliminowali zwolenników innych opcji politycznych.