Szukaj w: Wybierz kategoriďż˝ z ktďż˝rej chcesz wyszukaďż˝, nastďż˝pnie klawiszem Tab przejdďż˝ do pola wyszukiwaniaWszędzieRelacje z imprez / artykuły / komunikatyImprezy nadchodząceKsiążka adresowaZabytkiOgłoszeniaPublikacjeOsobistości Wyszukiwarka, wpisz szukanďż˝ frazďż˝ Przycisk szukaj

Słuchaj co w trawie piszczy: kleszcza tłuszczem nie zniszczysz

2016-08-23

Uwaga na kleszcze!

      Wiosna i miesiące letnie sprzyjają częstszemu korzystaniu z form wypoczynku na świeżym powietrzu w parkach i lasach oraz noszeniu lżejszego ubioru, zwiększają równocześnie ryzyko pokąsania przez kleszcze, mogące przenosić groźne dla zdrowia, bakterie, wirusy i pierwotniaki.

Nie tylko na północy
      Łącznie w Polsce w roku 2015 r. zarejestrowano 13 870 przypadków zachorowań na boreliozę (zapadalność 36,04/100 tys.) oraz 150 przypadków zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu (zapadalność 0,39/100 tys.), które stanowią najczęstsze choroby przenoszone przez kleszcze. Od wielu lat najwyższą zapadalność zarówno na boreliozę, jak i kleszczowe zapalenie mózgu notuje się w woj. podlaskim, w 2015 roku zapadalność na boreliozę wyniosła 96,3/100 tys. Bardzo wysoka zapadalność notowana jest także w województwach: warmińsko- mazurskim (75,1/100 tys.), małopolskim (51,2/100 tys.) oraz lubelskim (51,1/100 tys.). 51 procent wszystkich zarejestrowanych w 2015 r. w Polsce zachorowań na kleszczowe zapalenie mózgu zarejestrowano w woj. podlaskim (77 przypadków, zapadalność 6,47/100 tys.). W woj. śląskim zarejestrowano 2102 przypadki boreliozy (45,9/100 tys.) oraz jeden przypadek kleszczowego zapalenia mózgu (0,02/100 tys.). W powiecie cieszyńskim zarejestrowano 156 przypadków boreliozy (87,7/100 tys.), nie zanotowano przypadku kleszczowego zapalenia mózgu.

Aktywność od marca
      Kleszcze rozpoczynają swoją aktywność sezonowa, gdy temperatury w ciągu doby przekroczą 5-7 stopni Celsjusza i jest wilgotno. Począwszy od marca po przebudzeniu ze snu zimowego muszą znaleźć żywiciela. Aktywność życiowa kleszczy jest związana również ze zmianami temperatury w cyklu dobowym. Jest większa w godzinach porannych i wieczornych, najniższa zaś w godzinach południowych, zwłaszcza w okresie letnim w czasie upałów, ponieważ kleszcze ograniczają aktywność przy wysokich temperaturach. Dlatego też pierwszy szczyt aktywności sezonowej przypada na marzec- -czerwiec, drugi zaś ma miejsce we wrześniu. Aktywność kleszczy kończy się z chwilą obniżenia średniej temperatury powietrza poniżej 5-7 stopni Celsjusza, co zazwyczaj w Polsce przypada w październiku i listopadzie. Sezon aktywności może być zaburzony poprzez anomalie występujące w przyrodzie, kleszcza można spotkać nawet w grudniu, gdy temperatury dobowe przekroczą 5-7 stopni. Najwięcej kleszczy bytuje na skraju lasu. Kleszcze nie wspinają się powyżej wysokości 1-1,5 m metra, więc najczęściej można je spotkać w trawie, chwastach, krzewach – na spodniej stronie liści. Po wyczuciu żywiciela spadają na obuwie lub nieosłonięte nogi, po czym aktywnie wspinają się po skórze w okolice, gdzie skóra jest cieńsza i lepiej ukrwiona.

Ważne informacje
      Ryzyko kontaktu z kleszczem można ograniczyć poprzez:
      • noszenie długich spodni (nogawki należy wpuścić do skarpetek), koszul z długim rękawem,
      • stosowanie repelentów (preparaty odstraszające); zgodnie z zaleceniami producenta nie należy wydłużać odstępów czasu pomiędzy ich stosowaniem, ponieważ ochrona staje się wtedy nieskuteczna. Należy pamiętać, że zwykle nie czuć ukąszenia przez kleszcza, gdyż posiadają one w swojej ślinie specjalne substancje znieczulające, dlatego też:
      • po wizycie w lesie lub innym miejscu bytowania kleszczy należy dokładne obejrzeć całe ciało. Wstępne oględziny należy zrobić jeszcze przed wejściem do domu, ponieważ kleszcze przyniesione w ubraniu do domu potrafią przeżyć w pomieszczeniach wiele miesięcy. Następnie należy obejrzeć dokładnie również zakryte części ciała, w tym również przejrzeć włosy u dzieci,
      • po zauważeniu kleszcza, należy jak najszybciej go usunąć. W tym celu należy specjalnym zestawem do usuwania kleszczy lub pęsetą ująć kleszcza przy samej skórze i pociągnąć ku górze zdecydowanym ruchem, jak najmniej przy nim manipulować lub zgniatać,
      • nie należy smarować kleszcza żadną substancją, aby nie zwiększać ryzyka zakażenia,
      • miejsce ukłucia należy zdezynfekować,
      • gdy usunięcie kleszcza sprawia trudności lub nie mamy w tym wprawy, należy zwrócić się o pomoc do lekarza, ale należy pamiętać że jak najwcześniejsze usunięcie kleszcza znacząco zmniejsza ryzyko ewentualnego zakażenia.
Ocenia się, że nawet w sytuacji, gdy kleszcz był zakażony, to – w przypadku usunięcia go ze skóry do 12 godzin od momentu ukąszenia – liczba krętków boreliozy, która przedostanie się do organizmu człowieka będzie zbyt mała, aby spowodować zakażenie.

Borelioza z Lyme
      Borelioza z Lyme jest chorobą zakaźną, wywołaną przez bakterie „Borrelia burgdorferi”. Jest to najczęściej występująca choroba przenoszona przez kleszcze. Do zakażenia człowieka dochodzi na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza. Po 7-10 dniach od ukłucia przez zakażonego kleszcza pojawia się w tym miejscu zmiana skórna, która następnie (w okresie nawet do kilku tygodni) powiększa się, tworząc czerwoną lub sinoczerwoną plamę – tzw. rumień wędrujący. Miejscowej zmianie skórnej towarzyszą często objawy uogólnione, takie jak: zmęczenie, ból mięśni, gorączka, ból głowy, sztywność karku. Brak rozpoczęcia leczenia może prowadzić w konsekwencji do zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych oraz mózgu, zapalenia nerwów, zapalenia stawów lub zaburzenia rytmu pracy serca. Leczenie obejmuje podawanie antybiotyków przez min. 3-4 tygodnie. Przebycie zakażenia nie daje trwałej odporności i nie chroni przed ponownym zakażeniem. Nie ma dostępnej szczepionki przeciwko tej chorobie.

Kleszczowe zapalenie mózgu
      Kleszczowe zapalenie mózgu (KZM) to wirusowa choroba ośrodkowego układu nerwowego przenoszona przez kleszcze. Czynnikiem etiologicznym są wirusy z rodziny „Flaviviridae”. Najwięcej zachorowań obserwuje się w okresie od kwietnia do listopada. Do zakażenia człowieka dochodzi najczęściej na skutek ukłucia przez zakażonego kleszcza – podczas ssania krwi wprowadza on ślinę zawierającą namnożone w jego organizmie wirusy. Do zakażenia może dojść również na skutek picia mleka zakażonych kóz, owiec i krów. Większość przypadków zakażeń wirusem kleszczowego zapalenia mózgu przebiega bezobjawowo. W pozostałych przypadkach w okresie 7–14 dni od ukłucia przez kleszcza lub 3-4 dni po spożyciu mleka zakażonych zwierząt gospodarskich, w pierwszej fazie choroby mogą wystąpić objawy uogólnione, takie jak: gorączka, uczucie zmęczenia, nudności, ból głowy i mięśni. Objawy te utrzymują się zazwyczaj kilka dni i w większości przypadków choroba kończy się wyzdrowieniem. Niekiedy po trwającym od 1 do 20 dni okresie utajenia dochodzi do rozwinięcia drugiej fazy choroby, w której obserwujemy objawy związane z zapaleniem opon mózgowych i mózgu, takie jak: gorączka, narastające bóle głowy, sztywność karku, zaburzenia świadomości, porażenia nerwów czaszkowych, zaburzenia koordynacji, porażenia kończyn górnych i dolnych. Może wystąpić porażenie mięśni oddechowych. Konieczna jest wtedy hospitalizacja. Choroba rzadko ma przebieg śmiertelny. Najpewniejszym sposobem zabezpieczenia się jest szczepienie ochronne zalecane szczególnie osobom przebywającym na terenach o nasilonym występowaniu tej choroby, tj.:
      • ludziom zatrudnionym przy eksploatacji lasu,
      • stacjonującemu wojsku,
      • funkcjonariuszom straży pożarnej i granicznej,
      • rolnikom,
      • młodzieży odbywającej praktyki.

Teresa Wałga, Powiatowa Stacja
Sanitarno Epidemiologiczna Cieszyn

---

Urz�d Miejski, Wydzia� Kultury i Promocji Miasta promocja2@um.cieszyn.pl