Listopad 2024 | ||||||
P | W | Ś | C | P | S | N |
---|---|---|---|---|---|---|
1 | 2 | 3 | ||||
4 | 5 | 6 | 7 | 8 | 9 | 10 |
11 | 12 | 13 | 14 | 15 | 16 | 17 |
18 | 19 | 20 | 21 | 22 | 23 | 24 |
25 | 26 | 27 | 28 | 29 | 30 |
Najnowsza wystawa Książnicy Cieszyńskiej pt. „Na drodze do zapomnienia. Polacy na Zaolziu w latach 1920-1989” ma nie tylko prezentować bogatą i nieraz smutną historię polskiej mniejszości narodowej zamieszkującej ów skrawek ziemi na północno-wschodnich rubieżach Republiki Czeskiej, ale także zwrócić uwagę opinii publicznej na coś, co można już nazwać problemem, a mianowicie fatalny stan wiedzy o Zaolziu po polskiej stronie Śląska Cieszyńskiego.
W roku 2010 na łamach miesięcznika „Zwrot” oraz w „Kalendarzu Śląskim 2012” ukazały się szeroko komentowane w zaolziańskim środowisku artykuły, przedstawiające wyniki badań przeprowadzonych w 2009 r. przez Agatę Kaczmarek, studentkę cieszyńskiej filii Uniwersytetu Śląskiego na próbie 90 osób, zamieszkujących głównie Cieszyn i Kaczyce. Badanie obnażyło niewiedzę cieszyniaków. Jedynie niewielki odsetek ankietowanych zdawał sobie sprawę z kwestii wydawałoby się tak oczywistych, jak fakt zamieszkiwania Polaków także po drugiej stronie Olzy czy podziału Śląska Cieszyńskiego (i samego Cieszyna) po pierwszej wojnie światowej. Problem sygnalizowała również opublikowana w ubiegłym roku strona internetowa zaolziańskiego historyka dr. Grzegorza Gąsiora o wiele mówiącym tytule „Zapomniany kraj”. Książnica Cieszyńska pragnie zaznajomić z nim cieszyniaków z polskiej części regionu. Wernisaż wystawy miał miejsce w piątek 19 października i zgromadził w bibliotece blisko 50 gości, których powitali dyrektor Krzysztof Szelong oraz autorzy wystawy – rodowita zaolzianka Anna Rusnok i Wojciech Święs. Zjawiła się także ekipa Telewizji Polskiej, a kilka kadrów z wystawy można było zobaczyć w popularnej „Panoramie”.
Wystawa prezentuje bardzo szeroki wybór chronologicznie uporządkowanych eksponatów. Zobaczyć na niej można m.in. ciekawy zbiór dokumentów z zespołu Rady Narodowej Księstwa Cieszyńskiego, bogactwo pamiątek po polskich organizacjach działających na Zaolziu w dwudziestoleciu międzywojennym czy liczne materiały propagandowe z okresów najgorętszych sporów polsko-czeskich. Ciekawostkę stanowią ankiety z okresu po rewindykacji Zaolzia w październiku 1938 r., w których uczniowie Szkoły Wydziałowej nr 2 w Cieszynie Zachodnim udzielali odpowiedzi na pytanie, dlaczego wcześniej uczęszczali do szkoły czeskiej. Osobną gablotę poświęcono słabo znanym wydarzeniom z lat 1945-1947, kiedy to – z czego niewiele osób zdaje sobie sprawę – blisko było wybuchu kolejnego konfliktu zbrojnego. Okres po 1945 r. ilustruje pokaźny zbiór zaolziańskich wydawnictw prezentujących działalność polskich szkół i chórów (a także Sceny Polskiej Teatru Cieszyńskiego, wraz z pamiętnym zdjęciem z afiszy przygotowywanej w 1981 r. inscenizacji „Pana Tadeusza”), dorobek zaolziańskich malarzy, literatów i etnologów, perypetie będącego symbolem polskości na Zaolziu Gimnazjum Realnego im. Juliusza Słowackiego (zlikwidowanego w 2009 r., w setną rocznicę założenia) czy działalność powstałego w 1947 r. Polskiego Związku Kulturalno-Oświatowego (skupiającego dziś ok. 12000 zaolziańskich Polaków). Całość wystawy okraszona jest licznymi fotografiami i kilkoma efektownie prezentującymi się mapami.
Wystawę oglądać można do 8 lutego 2013 r.
Tekst i foto: Książnica Cieszyńska